Minister zdrowia w połowie czerwca 2023 r. opublikował listę 57 umiejętności Medycznych oraz kwalifikacje osób, które o daną umiejętność Mogą się starać. To zupełnie nowa forma zdobywania certyfikatów, potwierdzających zdobytą przez lekarza wiedzę medyczną.

Od wielu lat się o tym mówiło, że oprócz specjalizacji lekarze powinni nabywać umiejętności. W ustawie o zawodach lekarza jest zapis (art. 17), który stanowi, że lekarz albo lekarz dentysta może uzyskać certyfikat potwierdzający posiadane umiejętności zawodowych, zwany dalej „certyfikatem umiejętności zawodowej”. Czekaliśmy tylko na ruch ministra, który miał określić, rodzaje umiejętności zawodowych wraz z ich kodami oraz kwalifikacje lekarzy stanowiące warunek ubiegania się o certyfikat umiejętności zawodowej.

Co to są umiejętności?

Umiejętnościami zawodowymi określa się nabywanie umiejętności z zakresu danej dziedziny medycyny albo kilku dziedzin medycyny lub będące umiejętnościami udzielania określonych świadczeń zdrowotnych. Posiadanie umiejętności z danej dziedziny nie jest konieczne, aby dane zabiegi wykonywać. Jest formą rozwoju lekarza na jego drodze naukowej, ale w niektórych przypadkach, szczególnie tych prawnych, posiadanie umiejętności może okazać się kluczowe.

Kto nada lekarzom umiejętności?

Certyfikat umiejętności zawodowej będzie przyznawać towarzystwo naukowe o zasięgu krajowym, prowadzące działalność naukową od co najmniej 5 lat poprzedzających datę złożenia pierwszego wniosku o certyfikację danej umiejętności zawodowej albo państwowy instytut badawczy, o którym mowa w art. 21 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2022 r. poz. 498), uczestniczące w systemie ochrony zdrowia, właściwe dla danej umiejętności zawodowej, wpisane do rejestru prowadzonego przez dyrektora Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego.

Europejska Unia Lekarzy Specjalistów (UEMS), która jest najstarszą i największą organizacją zrzeszającą organizacje reprezentujące lekarzy specjalistów ze wszystkich krajów unijnych, kierując się zasadą niezależności od wpływów komercyjnych oraz utrzymaniem wysokiego poziomu jakości kształcenia, rekomenduje oddzielenie jednostek prowadzących szkolenie od jednostek przeprowadzających egzaminy końcowe weryfikujące wiedzę i umiejętności po odbytym szkoleniu (tj. rozdzielenie zadań jednostek szkolących od zadań jednostek certyfikujących). Na razie jest to tylko rekomendacja i nie została ona zapisana w akcie prawnym, wiec nie ma mocy sprawczej. Ale mogą pojawić się pokusy, że egzamin sprawdzający wiedze będzie przeprowadzany na wzór egzaminu specjalizacyjnego.

Kiedy pierwsze certyfikaty?

Zanim nastąpi wydanie pierwszych certyfikatów musi być spełnionych kilka warunków. Po pierwsze towarzystwa naukowe lub instytuty badawcze, które chcą wydawać certyfikaty muszą sporządzić regulamin organizacji i prowadzenia certyfikacji w zakresie danej umiejętności zawodowej i określić zasady zdobywania certyfikatu. Po drugie minister właściwy do spraw zdrowia musi zlecić instytutowi badawczemu opracowanie minimalnych standardów obejmujących zagadnienia, dla których będzie prowadzona certyfikacja danej umiejętności zawodowej, a dyrektor CMKP, po zatwierdzeniu przez ministra zdrowia, opublikuje opracowane standardy. Instytut badawczy, który określi standardy minimalne, nie będzie mógł przez 2 lata certyfikować lekarzy.

Opinie NRL

Projekt rozporządzenia był opiniowany przez Prezydium NRL już we wrześniu 2022 roku, które zgłosiło do niego wiele zastrzeżeń. Postulowano wykreślenie z wykazu umiejętności – płytkiej sedacji, która zdaniem NRL, jako wymagająca bardzo dużego doświadczenia i potencjalnie niebezpieczna, powinna być zarezerwowana wyłącznie dla anestezjologów.

– Nie jest jasne, jaki jest właściwy cel wprowadzenia umiejętności. Wprowadzając ten przepis do ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty ministerstwo argumentowało, że umiejętności mają zastąpić część specjalizacji, których, jak wszyscy zgodnie twierdzą, mamy w Polsce za dużo. Jednak w tym zakresie żadne zmiany nie nastąpiły. Podobnie nie ma obecnie żadnego przepisu, który promowałby np. dodatkowym finansowaniem, osoby, które dane umiejętności nabędą. Istnieje natomiast uzasadniona obawa, że płatnik, czyli NFZ, poszukując oszczędności, może przestać finansować procedury, które będą wykonywane przez lekarzy bez certyfikatu umiejętności (a jego zdobycie zajmie z pewnością trochę czasu), co może spowodować dalsze ograniczenie dostępu do procedur medycznych i wydłużenie kolejek oczekujących – komentuje rozporządzenie wiceprezes NRL Klaudiusz Komor.

Szczegóły rozporządzenia

W rozporządzeniu zostały określone rodzaje umiejętności zawodowych, w których lekarze i lekarze dentyści mogą uzyskać certyfikaty umiejętności zawodowych, wraz z ich kodami. Katalog umiejętności zawodowych został opracowany na podstawie: efektów pracy dwóch, powołanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia, zespołów ekspertów z udziałem przedstawicieli różnych instytucji oraz propozycji zgłaszanych przez konsultantów krajowych, Narodowy Instytut Kardiologii, a także Narodowy Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej- Curie – Państwowy Instytut Badawczy oraz towarzystwa naukowe. Wskazano kwalifikacje lekarza i lekarza dentysty, stanowiące warunek ubiegania się o certyfikat umiejętności zawodowej.

Do certyfikacji części umiejętności będą mogli przystąpić także lekarze bez specjalizacji lub ze specjalizacją pierwszego stopnia. Lekarze nabywający umiejętności praktyczne w drodze szkolenia specjalizacyjnego, w którym liczba wykonanych procedur określona w programie specjalizacji, jest wystarczająca do uznania ich za umiejętności zawodowe. Nie muszą już tych umiejętności potwierdzać ponownie w drodze certyfikacji umiejętności. PIOTR SZYMAŃSKI Sekretarz redakcji magazynu Nowy Gabinet Ginekologiczny „

SPIS UMIEJĘTNOŚCI

• Andrologia „
• Bankowanie tkanek i komórek
• „ Bronchoskopia
• „ Chirurgia głowy i szyi „
• Chirurgia ręki
• „ Dermatochirurgia
• „ Diagnostyka neurofizjologiczna (ENG, EMG, PW)
• „ Diagnostyka ultrasonograficzna u dorosłych w warunkach szpitalnego oddziału ratunkowego
• „ Diagnostyka ultrasonograficzna u dzieci w warunkach szpitalnego oddziału ratunkowego
• „ Diagnostyka ultrasonograficzna w podstawowej opiece zdrowotnej
• „ Echokardiografia dorosłych
• „ Echokardiografia dzieci
• „ Echokardiografia prenatalna
• „ Elektroterapia kardiologiczna
• „ Endoskopia przewodu pokarmowego u dorosłych (gastroskopia, kolonoskopia)
• „ Endoskopia przewodu pokarmowego u dzieci (gastroskopia, kolonoskopia)
• „ Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW)
• „ Endoskopowa ultrasonografia (EUS)
• „ Implantologia stomatologiczna
• „ Inwazyjna elektrofizjologia
• „ Kardiologia prenatalna
• „ Kompleksowa rehabilitacja i leczenie wrodzonej i nabytej spastyczności mięśni
• „ Kompleksowa rehabilitacja zaburzeń mięśniowo-szkieletowych z wykorzystaniem metod terapii manualnej
• „ Leczenie oparzeń
• „ Leczenie żywieniowe „
• Leczenie żywieniowe dzieci „
• Medycyna bólu
• „ Medycyna estetyczno-naprawcza
• „ Medycyna hiperbaryczna „
• Medycyna podróży „
• Medycyna pola walki
• „ Medycyna stylu życia
• „ Mikrochirurgia replantacyjna narządu ruchu
• „ Neuroultrasonografia
• „ Obesitologia
• „ Odontologia sądowa
• „ Ogólna diagnostyka ultrasonograficzna w zakresie jamy brzusznej u dorosłych
• „ Ogólna diagnostyka ultrasonograficzna w zakresie jamy brzusznej u dzieci
• „ Onkogenetyka
• „ Organizacja ochrony zdrowia wojsk
• „ Orzecznictwo lekarskie
• „ Orzecznictwo sportowo-lekarskie
• „ Płytka sedacja
• „ Profilaktyka i kontrola zakażeń szpitalnych
• „ Radiologia sądowa
• „ Radiologia szczękowo-twarzowa
• „ Radiologia zabiegowa w zakresie chirurgii naczyń
• „ Radiologia zabiegowa w zakresie gastroenterologii
• „ „ Radiologia zabiegowa w zakresie kardiologii
• „ „ Radiologia zabiegowa w zakresie kardiologii dziecięcej
• „ „ Radiologia zabiegowa w zakresie neurochirurgii „
• „ Radiologia zabiegowa w zakresie neurologii „
• „ Radiologia zabiegowa w zakresie onkologii klinicznej „
• „ Radiologia zabiegowa w zakresie ortopedii i traumatologii narządu ruchu „
• „ Rzadkie choroby metaboliczne dorosłych „
• „ Specjalistyczna diagnostyka i terapia płodu
• „ „ Uroginekologia

Autor: Piotr Szymański

sekretarz redakcji Nowy Gabinet Ginekologiczny

 

Artykuł opublikowany w numerze 4/2023 Nowy Gabinet Ginekologiczny. Spis treści i dostęp do innych artykułów tego numeru: tutaj