Ministerstwo Zdrowia planuje wprowadzenie nowych badań profilaktycznych skierowanych do kobiet, co spotkało się z pozytywną oceną samorządu lekarskiego. Eksperci z Naczelnej Rady Lekarskiej (NRL) podkreślają, że rozszerzenie programu profilaktyki raka szyjki macicy o nowoczesne metody diagnostyczne, może znacząco poprawić wczesne wykrywanie zmian przednowotworowych i zwiększyć skuteczność leczenia.
Cel i zakres nowych badań profilaktycznych
Planowane zmiany mają na celu:
• zwiększenie czułości diagnostycznej w wykrywaniu raka szyjki macicy,
• usprawnienie procesu przesiewowego dzięki zastosowaniu nowoczesnych metod badań,
• redukcję liczby powtórnych wizyt poprzez wykonanie badań z jednej próbki.
W ramach programu profilaktyki proponuje się wdrożenie dwóch głównych metod przesiewowych:
• test molekularny HPV DNA (HR) z genotypowaniem HPV 16/18 – badanie wykrywające obecność DNA/RNA wysokoonkogennych typów wirusa brodawczaka ludzkiego w wymazie z szyjki macicy. Test ten, rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników, charakteryzuje się wyższą czułością i specyficznością w porównaniu do klasycznej cytologii,
• cytologia na podłożu płynnym (LBC) – metoda diagnostyczna wykonywana z tej samej próbki, co test HPV HR, umożliwiająca ocenę komórek szyjki macicy bez konieczności ponownego pobierania materiału. Służy jako test selekcyjny (triage), na podstawie którego określa się dalsze postępowanie, takie jak nadzór kontrolny lub skierowanie do pogłębionej diagnostyki,
Nowoczesne metody badań przesiewowych
Test HPV HR z genotypowaniem pozwala na precyzyjne wykrycie infekcji wirusem HPV, szczególnie typów 16 i 18, które są silnie związane z ryzykiem rozwoju raka szyjki macicy. Zastosowanie tej metody umożliwia:
• wczesne wykrycie infekcji i zmian przednowotworowych,
• opracowanie indywidualnych planów monitoringu i leczenia.
Cytologia na podłożu płynnym (LBC) stanowi uzupełnienie testu HPV HR. Dzięki możliwości wykonania badania z tej samej próbki:
• minimalizuje się dyskomfort pacjentki poprzez eliminację konieczności ponownego pobierania materiału,
• umożliwia się skuteczne przeprowadzenie selekcji pacjentek wymagających dalszej diagnostyki.
Stanowisko ekspertów i rekomendacje
Prezydium NRL wydało stanowisko potwierdzające zasadność wprowadzenia nowych badań profilaktycznych w programie zdrowotnym profilaktyki raka szyjki macicy. Zmiany te są zgodne z rekomendacjami prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji z dnia 20 grudnia 2024 roku, które wskazują, że trafność diagnostyczna testów HPV HR z genotypowaniem (obejmującym co najmniej typy 16 i 18) jest porównywalna z tradycyjnymi badaniami cytologicznymi. Ministerstwo Zdrowia planuje nowelizację rozporządzenia dotyczącego świadczeń gwarantowanych, co umożliwi wdrożenie nowoczesnych badań przesiewowych jako standardowego elementu profilaktyki.
Znaczenie dla praktyki klinicznej
Wprowadzenie innowacyjnych metod badań przesiewowych ma duże znaczenie dla praktyki klinicznej, umożliwiając:
• wczesne wykrywanie zmian przednowotworowych i szybsze wdrożenie leczenia,
• optymalizację postępowania diagnostycznego w oparciu o jedną próbkę materiału,
• zwiększenie skuteczności programów profilaktycznych i obniżenie liczby przypadków zaawansowanego raka szyjki macicy.
Lekarze ginekolodzy oraz specjaliści medycyny rodziny powinni aktywnie wdrażać te nowe metody, aby poprawić wyniki zdrowotne pacjentek i zmniejszyć obciążenie systemu opieki zdrowotnej.
Wdrożenie nowoczesnych badań przesiewowych, takich jak test HPV HR z genotypowaniem oraz cytologia na podłożu płynnym (LBC), stanowi przełom w profilaktyce raka szyjki macicy. Zmiany te, poparte stanowiskiem NRL oraz rekomendacjami Agencji Oceny Technologii Medycznych, mogą znacząco poprawić wczesne wykrywanie zmian przednowotworowych i umożliwić skuteczniejsze interwencje terapeutyczne.
Dowiedz się więcej – Nowy Gabinet Ginekologiczny: Nowe badania profilaktyczne
Więcej ciekawych artykułów w "Nowy Gabinet Ginekologiczny" - zamów prenumeratę lub kup prenumeratę w naszym
