Nowe światło na problem wypadania narządu płciowego (pelvic organ prolaps – POP) rzucili M. Florian-Rodriguez i wsp. Opublikowali oni w czasopiśmie Nature w 2019 roku, w dziale „Doniesienia naukowe”, artykuł pt. „Effects of Protease Inhibitors in Healing of the Vaginal Wall” (wpływ inhibitorów proteazy na gojenie ściany pochwy) (1). Przyjrzyjmy się ich badaniom i wnioskom z nich płynących.
Badacze sugerują, że upośledzona na poziomie biochemicznym naprawa uszkodzonych tkanek po porodzie pochwowym, może prowadzić do wypadania narządu płciowego. Zazwyczaj dzieje się to w późniejszym okresie. Przyczyn jest wiele ale najistotniejsze to: starzenie się organizmu, zwiększenie masy ciała pacjentki i menopauza. Te same mechanizmy mogą być odpowiedzialne za wysoki wskaźnik niepowodzeń dotyczących chirurgii POP, szczególnie tej wykorzystującej tkanki własne pacjentki.
Jak wiemy, elastyna obok kolagenu zapewnia integralną strukturalność zarówno ściany pochwy, jak i tkanki łącznej przypochwia, odpowiedzialnej za położenie pochwy w miednicy. Zdaniem autorów publikacji upośledzona elastogeneza i zwiększona degradacja włókien elastyny doprowadziła na modelu zwierzęcym do wypadania narządu płciowego.
Fibulina-5 (FBLN-5) jest kluczową glikoproteiną macierzy międzykomórkowej, promującą elastogenezę i będącą jednocześnie inhibitorem macierzy metaloproteinazy MMP-9, odpowiedzialnej za degradację elastyny. FBLN-5 poza byciem kluczowym induktorem formowania się włókien elastyny reguluje wzrost komórek endotelium i ich adhezję oraz indukuje produkcję kolagenu I.
Na modelu zwierzęcym wykazano rolę naprawczą fibuliny po porodzie pochwowym. Z kolei u kobiet z POP wykazano zmniejszoną ekspresję fibuliny i zwiększoną ekspresję MMP-9.
Obserwacje te wspierają hipotezę, że jednym z powodów POP jest zaburzona równowaga pomiędzy regeneracją a degradacją macierzy międzykomórkowej.
Na modelu zwierzęcym, chirurgiczny uraz tylnej ściany pochwy prowadzi do znacznego spadku – we wczesnym okresie po urazie – stężeń FBLN-5, na który nie mają wpływu skoniugowane estrogeny zarówno systemowe, jak i miejscowe. Jednak korzystny wpływ zastosowania koniugowanych estrogenów na stężenia FBLN-5, widoczny jest w późniejszych etapach gojenia się rany.
Co ciekawe ostry spadek ekspresji FBLN-5 we wczesnej fazie, niekorzystnie wpływający na gojenie się rany, szczególnie w jej głębszych warstwach, może być odwrócony przez iniekcję w miejscu urazu, inhibitora metaloproteinaz – aktioniny.
Podsumowując, gwałtowny spadek stężeń FBLN-5, po urazie ściany pochwy, może być odwrócony przez iniekcję aktioniny, co poprawia na poziomie histologicznym i biomechanicznym właściwości tkanki w miejscu urazu.
Podobnie równowaga zaburzona pomiędzy odbudową i degradacją, spowodowana nadmierną ekspresją proteaz, opisywana jest w przypadku urazu stożka rotatorów, upośledzonym gojeniem się ran, w przypadku cukrzycy lub przy nacieku nowotworowym.
Na modelu zwierzęcym iniekcje inhibitora proteazy były dobrze tolerowane i nie stwierdzono żadnych powikłań.
Być może w przyszłości miejscowa iniekcja aktioniny zapobiegnie występowaniu wysiłkowego nietrzymania moczu i wypadania narządu płciowego po porodach pochwowych.
Autor: dr. n. med. Piotr Kolczewski
PIŚMIENNICTWO:
- Florian-Rodriguez, M., Chin, K., Hamner, J. et al. Effect of Protease Inhibitors in Healing of the Vaginal Wall. Sci Rep 9, 12354 (2019). https://doi.org/10.1038/s41598-019-48527-0
