Zdaniem Rzecznika Praw Pacjenta badania diagnostyczne w istotny sposób wpływają na proces leczenia pacjenta. Brak dostępu do badań immunohistochemicznych i molekularnych a także śródoperacyjnych badań patomorfologicznych może negatywnie wpływać na skuteczność leczenia pacjentów onkologicznych. Rzecznik uważa, że należy poprawić dostęp do tych badań i wystąpił do Ministra Zdrowia o wprowadzenie w formie obwieszczenia zaleceń dotyczących diagnostyki i leczenia onkologicznego.
Biorąc pod uwagę raport Najwyższej Izby Kontroli dotyczący przygotowania i wdrożenia pakietu onkologicznego, w ocenie Rzecznika Praw Pacjenta zmiany wymagają zarówno określenia przyczyn, jak i wypracowania sposobu rozwiązania problemu dotyczącego braku dostępu do ww. badań.
Z raportu NIK wynika, że w części szpitali podejmowano leczenie pacjentów bez przeprowadzenia kompletnych badań immunohistochemicznych i molekularnych. Konsekwencją takiego postępowania było pozbawienie pacjentów możliwości uzyskania niektórych dostępnych procedur terapeutycznych.
Ponadto mniej niż połowa podmiotów leczniczych zapewniała możliwość przeprowadzenia śródoperacyjnego badania patomorfologicznego umożliwiającego m.in. szybkie ustalenie zakresu koniecznej resekcji. Takie działanie może prowadzić do naruszenia prawa pacjenta do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej.
Każdy pacjent ma prawo do uzyskania określonych świadczeń zdrowotnych natomiast nierzetelna diagnostyka uniemożliwia pełny dostęp do tych świadczeń oraz wydłuża proces leczenia pacjenta. Badania diagnostyczne są niezwykle istotną kwestią zarówno dla samego pacjenta jak i lekarza, który poprzez wczesne wykrycie ewentualnych zmian chorobowych ma możliwość zaproponować mniej inwazyjne leczenie pacjenta. Brak dostępu do takich badań wpływa także na okres wdrożonego już planu leczenia a tym samym uniemożliwia pełne wykorzystanie tzw. szybkiej terapii onkologicznej.