Czy obecność studentów podczas zabiegów ginekologicznych wymaga zgody pacjentki? Sprawa kobiety, która poczuła się skrępowana obecnością studentów w trakcie intymnego zabiegu w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie, wywołała debatę prawną i etyczną. Głos w sprawie zabrał Rzecznik Praw Pacjenta.

• Pacjentka Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie nie została uprzednio poinformowana o obecności studentów podczas zabiegu ginekologicznego.
• Kobieta powołała się na przepisy ustawy o prawach pacjenta, wskazując na brak zgody na udział osób postronnych.
• Szpital powołał się na Ustawę o zawodach lekarza i lekarza dentysty, zgodnie z którą w placówkach dydaktycznych nie jest wymagana osobna zgoda pacjenta na udział studentów.
• Rzecznik Praw Pacjenta potwierdził, że obecność studentów w jednostkach uprawnionych do kształcenia jest zgodna z prawem, jednak zalecił poszanowanie godności i uprzednie informowanie pacjentów.

Sprawa obecności studentów podczas zabiegu ginekologicznego w Krakowie

W Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie doszło do sytuacji, która wzbudziła kontrowersje na styku etyki medycznej, prawa pacjenta oraz dydaktyki. Pani Magda, pacjentka oddziału ginekologii onkologicznej, była zaskoczona obecnością studentów podczas przeprowadzanego u niej zabiegu. Jak wynika z relacji opublikowanej przez „Gazetę Wyborczą”, pacjentka twierdzi, że nie wyraziła na to zgody, a informację o obecności studentów otrzymała dopiero tuż przed zabiegiem – będąc już pod wpływem środka znieczulającego.

Pacjentka opisała, że była zakłopotana sytuacją, w której kilkanaście osób obserwowało przebieg procedury w niewielkim pomieszczeniu. Relacjonowała, że jedna z lekarek na głos tłumaczyła studentom przebieg zabiegu, co dodatkowo potęgowało jej dyskomfort. Obawy przed odroczeniem procedury i długi czas oczekiwania (około dwóch miesięcy) powstrzymały ją przed wyrażeniem sprzeciwu. Po zabiegu kobieta zgłosiła sprawę, powołując się na przepisy ustawy o prawach pacjenta.

Aspekt prawny: zgoda pacjenta a obowiązki dydaktyczne

Pani Magda wskazała, że zgodnie z art. 22 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, do obowiązków podmiotu leczniczego należy poszanowanie intymności i godności pacjenta oraz uzyskanie jego zgody na obecność osób innych niż personel medyczny. Kobieta podkreśliła, że nikt nie zapytał jej o zgodę, ani nie przedstawił formularza w tej sprawie.
Z kolei przedstawiciele Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie przytoczyli art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, zgodnie z którym studenci mogą uczestniczyć w procesie udzielania świadczeń zdrowotnych w placówkach uprawnionych do kształcenia, a placówka nie ma obowiązku każdorazowo uzyskiwać na to zgody pacjenta.

Stanowisko Rzecznika Praw Pacjenta

W odpowiedzi na pytania mediów i samej pacjentki Biuro Rzecznika Praw Pacjenta przyznało, że art. 22 ust. 2 ustawy o prawach pacjenta rzeczywiście wymaga zgody na obecność osób trzecich. Jednocześnie jednak wskazano, że wyjątek od tej zasady zawarty jest właśnie w przepisach ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty – w kontekście szpitali klinicznych i uczelni medycznych.
Rzecznik zaznaczył, że mimo braku prawnego obowiązku uzyskania zgody, jednostki dydaktyczne powinny informować pacjentów o obecności studentów i szanować ich godność oraz komfort psychiczny – zwłaszcza w przypadku zabiegów intymnych. Takie podejście, choć nie obligatoryjne, jest zgodne z dobrą praktyką i może przeciwdziałać podobnym sytuacjom w przyszłości.

Wnioski i zalecenia dla lekarzy

• W placówkach dydaktycznych obecność studentów nie wymaga zgody pacjenta, ale zaleca się uprzednie poinformowanie o tym fakcie.
• Zabiegi o charakterze intymnym wymagają szczególnej dbałości o komfort psychiczny pacjenta.
• Transparentna komunikacja i poszanowanie prawa do informacji mogą zapobiec nieporozumieniom i wzmocnić zaufanie do systemu opieki zdrowotnej.
• Przypadek ten może być impulsem do wypracowania dobrych praktyk w zakresie informowania pacjentów o udziale osób kształcących się.

Dowiedz się więcej – Nowy Gabinet Ginekologiczny: Obecność studentów podczas zabiegu

Więcej ciekawych artykułów w "Nowy Gabinet Ginekologiczny" - zamów prenumeratę lub kup prenumeratę w naszym