Eksperci apelują o pilne wprowadzenie do Programu Szczepień Ochronnych szczepionki przeciw pneumokokom zawierającej serotyp 19A.Polskie Towarzystwo Pediatryczne w najnowszych rekomendacjach podkreśla konieczność dostosowania szczepień przeciw pneumokokom do aktualnej sytuacji epidemiologicznej w Polsce. Wskazuje również na potrzebę uwzględnienia komponentu jakościowego w ocenie szczepionek. Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych zgodnie podkreślają, że kluczowa jest walentność szczepionek, a nie tylko ich cena, co jest istotne dla skutecznej ochrony zdrowia, zwłaszcza dzieci.
– Chcąc zapewnić jak najszerszą ochronę populacji przed ryzykiem zakażenia pneumokokami, należy podawać szczepionki zawierające antygeny serotypów bakterii najczęściej wywołujących zachorowania. Dane KOROUN za rok 2023 jasno wskazują, że zakażenia u dzieci najczęściej wywołują serotypy 19A i 3, które jednocześnie wywołują najwięcej zakażeń w populacji osób starszych – podkreśla prof. Anna Skoczyńska, Kierownik KOROUN.
Eksperci zaznaczają, że proces nabywania szczepionek przez Ministra Zdrowia powinien opierać się na kryteriach jakościowych z odpowiednią wagą, co pozwoli na zapewnienie bezpieczeństwa i długoterminowych korzyści zdrowotnych dla społeczeństwa. Wybór szczepionki odpowiadającej na potrzeby epidemiologiczne umożliwi skuteczną ochronę przed najgroźniejszymi patogenami chorobotwórczymi.
Pneumokoki to bakterie wywołujące poważne choroby, takie jak zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i sepsa. Najpoważniejszą konsekwencją zakażenia pneumokokami jest inwazyjna choroba pneumokokowa (IchP), objawiająca się zapaleniem opon mózgowych, posocznicą lub zapaleniem płuc z bakteriemią. Dzieci, zwłaszcza poniżej 5 roku życia, są szczególnie narażone na infekcje pneumokokowe, które mogą prowadzić do ciężkich powikłań, a nawet śmierci.
– Od 2021 roku obserwowany jest niepokojący trend wzrostowy w zakresie częstotliwości występowania serotypu 19A zarówno u dorosłych, jak i u dzieci, zwłaszcza poniżej piątego roku życia. Szacuje się, że co trzecia inwazyjna choroba pneumokokowa u małych dzieci jest spowodowana przez serotyp 19A, który w ponad połowie przypadków jest wieloantybiotykooporny – informuje prof. Teresa Jackowska, prezes Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego.
Zgodnie z danymi za ubiegły rok, za 11 proc. zakażeń w całej populacji polskiej odpowiadały pneumokoki wielolekooporne, z czego ponad 60 proc. stanowił serotyp 19A. Leczenie zakażeń tym wieloopornym serotypem jest trudne ze względu na jego oporność na większość powszechnych antybiotyków. Obserwujemy wzrost inwazyjnych zakażeń wywoływanych przez pneumokoki serotypu 19A, co według WHO, powinno być brane pod uwagę przy wyborze szczepionek stosowanych w ramach programu szczepień powszechnych.
Eksperci oceniają, że szczepionka PCV13, zawierająca serotyp 19A, powinna zostać wprowadzona do Programu Szczepień Ochronnych. Obecnie około 1/3 dzieci w Polsce jest szczepionych tą szczepionką, kupowaną przez rodziców, podczas gdy 2/3 dzieci korzystających z bezpłatnej szczepionki PCV10 nie jest chronionych przed serotypem 19A.
– Szczepionka 10-walentna pokrywa jedynie 3% patogenów. Dane KOROUN jednoznacznie wskazują, że zarówno rodzaj, jak i liczba serotypów patogennych zagrażających zdrowiu i życiu dzieci niebezpiecznie wzrasta. W 2023 roku odnotowano w Polsce przypadek śmiertelny dziecka w wieku 2-4 lat, spowodowany zakażeniem serotypem 19A. Szczepionki o wyższej walentności zapewniają znacznie szerszą ochronę, pokrywając najbardziej groźne serotypy 3 i 19A – podkreśla prof. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych.
