Od listopada 2020 r. pacjentki z zaawansowanym rakiem jajnika w Europie mogą być leczone nowym inhibitorem PARP, który poprawia rokowania wszystkich pacjentek, które odpowiedziały na chemioterapię pochodnymi platyny [1].
Cel: wydłużenie czasu przeżycia bez nawrotu raka jajnika
Rak jajnika jest piątym najczęstszym nowotworem wśród Polek. Dotyka rocznie ok. 3,5 tys. kobiet [2]. Rak jajnika jest najczęściej chorobą o charakterze nawracającym – wznowy choroby doświadczy ok. 85 proc. pacjentek, u których zastosowano leczenie chirurgiczne i chemioterapię, w większości przypadków opartą na pochodnych platyny [3] [4]. W takich przypadkach schorzenie staje się cyklem następujących po sobie okresów nawrotów i coraz krótszych okresów wolnych od objawów, aż do etapu braku odpowiedzi na leczenie cytostatykami [4]. Dzięki zastosowaniu inhibitorów PARP, grupy leków ukierunkowanej molekularnie stosowanych w leczeniu podtrzymującym, możliwe jest opóźnienie wzrostu nowotworu i wydłużenie czasu przeżycia wolnego od progresji choroby [5] [7]. Stosowanie inhibitorów PARP u pacjentek z rakiem jajnika ujęte jest w kluczowych wytycznych międzynarodowych, w tym Europejskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ESMO) [5]. Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ASCO) [6]. jak i w wytycznych dotyczących Praktyki Klinicznej w zakresie Onkologii (NCCN) [7].
Niewystarczająca liczba badań genetycznych
Ryzyko zachorowania na raka jajnika jest wyższe u kobiet z mutacjami w genach BRCA 1/2 niż wśród pacjentek bez tych zaburzeń genetycznych. Stanowią one od 15 do 24 proc. chorych. W większości przypadków raka jajnika nie stwierdza się związku nowotworu z mutacjami w genach BRCA1/2 [5]. Obecnie rekomenduje się badanie każdej pacjentki z rozpoznaniem raka jajnika pod kątem genetycznym [3]. W opinii ekspertów, w Polsce tylko ok. 30 proc. kobiet ma wykonywane badania w kierunku obecności mutacji, a aż 70 proc. nie ma takich badań [9]. W Polsce, w ramach programu „Leczenie chorych na zaawansowanego raka jajnika”, inhibitory PARP są stosowane wyłącznie w nawrocie choroby i są dostępne tylko dla pacjentek z mutacją w genach BRCA1 i 2 [9]. Dla pacjentek bez mutacji BRCA lub tych, które nie mają zbadanego statusu mutacji w tych genach, terapia podtrzymująca nie jest obecnie refundowana.
Nowe perspektywy leczenia raka jajnika dzięki inhibitorom PARP
Od listopada 2020 r., dzięki rejestracji nowego inhibitora PARP w Europie, pacjentki chorujące na raka jajnika mogą być leczone nową terapią podtrzymującą. Może ona spowolnić wzrost nowotworów i wydłużyć czas przeżycia wolnego od progresji choroby. Badania wykazały, że terapia jest skuteczna u wszystkich pacjentek, które odpowiedziały na chemioterapię pochodnymi platyny [1]. Do tej pory leczenie inhibitorem PARP mogło być stosowane wyłącznie u pacjentek z rakiem jajnika z mutacją genu BRCA, czyli zaledwie u 15-24% wszystkich chorych z zaawansowaną postacią choroby [5] [10]. Jest to szczególnie istotne w realiach polskich, ponieważ większość pacjentek nie ma przeprowadzanego badania mutacji BRCA1/2 i do tej pory nie kwalifikowała się do leczenia podtrzymującego inhibitorami PARP [9] [10].
GSK w onkologii
Firma GSK skupia się na maksymalnym wydłużeniu przeżycia pacjenta za pomocą innowacyjnych leków. Leki GSK w fazie opracowania to głównie leki z dziedziny immunoonkologii, terapii komórkowej, epigenetyki nowotworów oraz syntetycznej letalności. Celem GSK jest stałe wprowadzanie nowych terapii w oparciu o zróżnicowane portfolio leków eksperymentalnych wykorzystujących elementy takie jak małe cząsteczki, przeciwciała, koniugaty leków z przeciwciałami oraz terapia komórkowa, samodzielnie lub w skojarzeniu z innymi terapiami.
Informacje o firmie GSK
GSK to globalna firma z sektora ochrony zdrowia, opierająca swoją działalność na badaniach naukowych i kierująca się szczególnym celem, jakim jest pomaganie ludziom osiągać więcej, czuć się lepiej i żyć dłużej. Więcej informacji o firmie znajduje się na stronie https://pl.gsk.com/pl/o-nas/.
Wszystkie działania niepożądane produktów leczniczych należy zgłaszać do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa, tel. (22) 492-13-01, fax (22) 492-13-09, zgodnie z zasadami monitorowani bezpieczeństwa produktów leczniczych lub do podmiotu odpowiedzialnego za produkt, którego zgłoszenie dotyczy. Formularz zgłoszenia niepożądanego działania produktu leczniczego dostępny jest na stronie Urzędu www.urpl.gov.pl.
Literatura:
[1] González-Martín A, Pothuri B, Vergote I, et al; Niraparib in Patients with Newly Diagnosed Advanced Ovarian Cancer; N Engl J Med. 2019; 381:2391-2402
[2] Didkowska J. et al. Nowotwory złośliwe w Polsce w 2017 roku; 2019
[3] Foley OW, Rauh-Hain JA, del Carmen MG. Recurrent epithelial ovarian cancer: an update on treatment. Oncotarget. 2019;10(36):3315-3327
[4] Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej dotyczące diagnostyki i leczenia raka jajnika, 2017
[5] ESMO Guidelines Committee, eUpdate – Relapsed Epithelial Ovarian Carcinoma Treatment Recommendations; 2020
[6] Tew W, Lacchetti C, et al; PARP Inhibitors in the Management of Ovarian Cancer: ASCO Guideline; J Clin Oncol. 2020; 1-28
[7] NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology. Ovarian Cancer Including Fallopian Tube Cancer and primary peritoneal cancer; 2020
[8] Polskie Towarzystwo Onkologiczne. Zielona Księga. Rak jajnika: zapobieganie, rozpoznawanie, leczenie.
[9] Profilaktyka kładzie nas na łopatki. Rozmowa z prof. dr hab. n. med. Mariuszem Bidzińskim, ginekologiem onkologicznym, kierownikiem Kliniki Ginekologii Onkologicznej Centrum Onkologii – Instytutu im. M Skłodowskiej-Curie w Warszawie; grudzień 2020
[10] Ministerstwo Zdrowia. Programy Lekowe. Choroby Onkologiczne. https://www.gov.pl/web/zdrowie/choroby-onkologiczne, [dostęp: styczeń 2021]