Ministerstwo Zdrowia zamierza wprowadzić w aptekach pilotażowy program na podstawie którego lek zwany potocznie "pigułką dzień po" ma być dostępny na podstawie tzw. recepty farmaceutycznej wystawianej i realizowanej przez farmaceutę (ale nie technika farmaceutycznego) w aptece.
Nie ma klauzuli sumienia dla farmaceutów
Rozporządzenie będzie wdrożonym przez Ministra Zdrowia Izabelę Leszczynę „planem B", który zapowiadała jeszcze przed zawetowaniem nowelizacji ustawy Prawo farmaceutyczne przez Prezydenta Andrzeja Dudę. Pojawiają się głosy, że pacjentki mogą mieć kłopot z otrzymaniem recepty w aptece, bo niektórzy farmaceuci będą się chcieli zasłaniać klauzulą sumienia. Jednak eksperci wskazują, że w przepisach nie istnieje klauzula sumienia dla farmaceutów i nie wolno się na nią powoływać, chcąc uchylić się od wydania antykoncepcji awaryjnej. Kilka lat temu przy projektowaniu ustawy o zawodzie farmaceuty pojawił się pomysł, aby dodać do niej klauzulę sumienia, ale nigdy nie zmaterializował się on choćby w formie propozycji konkretnego przepisu.
Wskazuje się również, że można odstąpić do wydania leku tylko na podstawie przesłanek merytorycznych np. podejrzenia sfałszowania recepty, podejrzenia chęci wykorzystania medykamentu w celach niemedycznych, gdy produkt może zagrażać życiu lub zdrowiu pacjenta, albo gdy kupujący nie jest pełnoletni (co ma znaczenie w przypadku niektórych leków wydawanych bez recepty).
Nastolatce pigułka „dzień po” może być wydana tylko w obecności rodziców
Swoje wątpliwości do rozwiązania prawnego zaproponowanego przez Izabellę Leszczynę, na portalu X wyraził poseł Janusz Cieszyński. „W przypadku dorosłych pacjentek sprawa będzie prosta – lek będzie wydany praktycznie od ręki po wystawieniu elektronicznej recepty. Przypomnę, że zgodnie z interpretacją Głównego Inspektora Farmaceutycznego w aptekach nie obowiązuje klauzula sumienia. Inaczej będzie wyglądała sytuacja w przypadku dzieci. Zgodnie z ustawą o prawach pacjenta piętnastolatka nie może decydować o swoim leczeniu, co oznacza, że aby wystawić receptę farmaceutyczną niezbędna będzie obecność osoby dorosłej, która udzieli zgody na realizację świadczenia. W przypadku szesnasto– i siedemnastolatek niezbędna będzie tzw. zgoda podwójna, czyli zgoda zarówno pacjentki, jak i osoby dorosłej. W zależności od treści rozporządzenia i tego, jakiego rodzaju świadczenie będzie w nim opisane jako przedmiot pilotażu, osobą dorosłą będzie mógł być albo rodzic/opiekun prawny, albo opiekun faktyczny (np. babcia albo dziadek). Od obowiązku uzyskania ww. zgód istnieją wyjątki, natomiast w takich przypadkach zawsze wymagane jest poinformowanie rodziców o zaistniałej sytuacji”. Eksperci wskazują, że wydawanie pigułki „dzień po" faktycznie może odbywać się tak, jak wskazuje poseł Cieszyński. Ale tylko pod warunkiem, że w rozporządzeniu wydanie recepty farmaceutycznej na antykoncepcję awaryjną będzie określone mianem konsultacji farmaceutycznej (to pojęcie z ustawy o zawodzie farmaceuty). Nie zaś usługi farmaceutycznej (przy której nie jest wymagana zgoda rodziców).
Dowiedz się więcej – Klauzula sumienia a pigułka "dzień po" – Nowy Gabinet Ginekologiczny.
Więcej ciekawych artykułów w "Nowy Gabinet Ginekologiczny" - zamów prenumeratę lub kup prenumeratę w naszym sklepie.