Lekarz może przeprowadzić badanie lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych, tylko po wyrażeniu zgody przez pacjenta. Ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty przewiduje tylko kilka wyjątków od tej reguły. W przypadku pacjentów małoletnich lub niezdolnych do świadomego wyrażenia zgody udziela jej przedstawiciel ustawowy.
Jeśli zachodzi potrzeba przeprowadzenia badania małoletniego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody, może jej udzielić także opiekun faktyczny. Przedstawiciel ustawowy udziela zgody także w przypadku osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej, przy czym, jeśli okaże się, że osoba ta jest w stanie z rozeznaniem wypowiedzieć opinię w sprawie badania, konieczne jest ponadto uzyskanie zgody tej osoby.