Naczelna Izba Lekarska poinformowała, że lekarze prowadzący praktykę zawodową w pełni samodzielnie – czyli bez personelu pomocniczego – nie mają obowiązku wprowadzania tzw. standardów ochrony małoletnich. Tak ten temat ocenia również Ministerstwo Sprawiedliwości. A co z innymi gabinetami? Do kiedy te standardy muszą zostać wprowadzone?

Czym są standardy ochrony małoletnich?

Przypomnijmy, że nowe przepisy o przeciwdziałaniu zagrożeniu przestępczości na tle seksualnym i ochronie małoletnich, czyli tzw. ustawa Kamilka – weszły w życie 15 lutego 2024 roku. Zapis ustawy zakłada obowiązkowe wprowadzenie we wszystkich placówkach, które pracują z dziećmi, standardów ochrony małoletnich. Ma to być dokument będący zbiorem stosowanych i przestrzeganych zasad oraz procedur postępowania w placówce w sytuacji podejrzenia krzywdzenia dziecka. Obowiązek wprowadzenia standardów mają m.in. przedszkola, szkoły, świetlice, a także placówki medyczne. Termin na przystosowanie się do nowych przepisów mija 15 sierpnia. Jednak standardy ochrony małoletnich nie muszą być wprowadzane w każdym gabinecie.

Nie wszyscy muszą wprowadzić standardów ochrony małoletnich

– W ocenie ministerstwa sprawiedliwości lekarz dentysta prowadzący praktykę zawodową w pełni samodzielnie, tj. bez personelu pomocniczego, nie ma obowiązku wprowadzenia takiego standardu. Pozostałe placówki stomatologiczne, w których leczone są dzieci, zobowiązane są wdrożyć standardy ochrony małoletnich najpóźniej do 15 sierpnia 2024 r. – czytamy w komunikacie na stronie NIL. Standardy powinny mieć postać dokumentu, który może zostać okazany do wglądu lub opublikowany. – Biorąc pod uwagę rodzaj prowadzonej praktyki zawodowej lekarza dentysty oraz niewielką skalę tejże działalności stomatologicznej w zakresie liczby zatrudnionego personelu, standardy ochrony małoletnich w takiej placówce nie muszą przybrać formy obszernego opracowania – poinformowano. Podkreślono, że w pozostałych gabinetach stomatologicznych niekoniecznie musi to być wielostronicowy, obszerny dokument. Najnowsza nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nazwana została „Ustawą Kamilka” na cześć ośmioletniego chłopca, który zmarł w wyniku przemocy domowej. Te tragiczne wydarzenia były impulsem do wprowadzenia zmian, których głównym celem jest wdrożenie „Standardów ochrony małoletnich” we wszystkich placówkach pracujących z dziećmi. Przepisy obejmują weryfikację personelu za przestępstwa seksualne i związane z przemocą na szkodę dzieci oraz opracowanie i przestrzeganie kodeksu bezpiecznych relacji personel-dziecko.

Główne wymagania i standardy obejmują:

1. Procedury zapobiegania nadużyciom: Gabinety muszą wprowadzić jasne procedury dotyczące zapobiegania nadużyciom, molestowaniu oraz innym formom przemocy wobec małoletnich.

2. Szkolenia personelu: Lekarze, pielęgniarki i pozostały personel medyczny muszą przechodzić regularne szkolenia dotyczące ochrony dzieci i młodzieży, aby potrafili rozpoznawać i reagować na sygnały wskazujące na możliwe nadużycia.

3. Polityki wewnętrzne: Placówki muszą opracować i wdrożyć polityki ochrony dzieci, które będą regulować zasady postępowania w przypadkach podejrzenia nadużyć oraz obowiązki personelu w tym zakresie.

4. Współpraca z instytucjami: Gabinety muszą współpracować z odpowiednimi instytucjami, takimi jak policja, prokuratura, ośrodki pomocy społecznej oraz organizacje zajmujące się ochroną praw dzieci.

Regulacje prawne

W Polsce obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich wynika z przepisów prawa, w tym z ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Ponadto, wytyczne i rekomendacje w tym zakresie są wydawane przez Ministerstwo Zdrowia oraz Rzecznika Praw Dziecka.

Przykłady

W praktyce oznacza to, że np. pediatryczne oddziały szpitalne, poradnie dziecięce, gabinety stomatologiczne dla dzieci oraz inne specjalistyczne placówki medyczne muszą wprowadzić odpowiednie standardy ochrony małoletnich.

Zaleca się również, aby rodzice i opiekunowie dzieci byli świadomi istniejących procedur i polityk ochrony, a w razie potrzeby zgłaszali wszelkie nieprawidłowości odpowiednim instytucjom.

Wprowadzenie tych standardów ma na celu zapewnienie, że dzieci i młodzież korzystające z usług medycznych są chronione przed jakimikolwiek formami nadużyć i że ich prawa są respektowane w każdej sytuacji.

Na czym w praktyce polega wprowadzenie tych standardów?

Wprowadzenie standardów ochrony małoletnich w gabinetach lekarskich polega na wdrożeniu szeregu praktycznych kroków i procedur mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży. Oto kilka kluczowych aspektów tego procesu:

1. Opracowanie i Wdrożenie Polityki Ochrony Dzieci

Każda placówka medyczna powinna opracować szczegółową politykę ochrony dzieci, która będzie zawierać:

• Procedury postępowania w przypadku podejrzenia nadużyć: Jasne wytyczne, jak personel powinien reagować na sygnały świadczące o potencjalnym zagrożeniu dla małoletnich pacjentów.
• Standardy etyczne i zachowania: Zasady dotyczące interakcji personelu z dziećmi, aby zapobiec jakimkolwiek nieodpowiednim zachowaniom.

2. Szkolenie Personelu

Personel medyczny powinien regularnie uczestniczyć w szkoleniach dotyczących:

• Rozpoznawania oznak nadużyć: Jak identyfikować fizyczne i emocjonalne symptomy nadużyć.
• Prawidłowego postępowania: Jak prawidłowo reagować na zgłoszenia lub podejrzenia nadużyć oraz jak przeprowadzać rozmowy z dziećmi w takich sytuacjach.

3. Procedury Bezpieczeństwa i Monitoringu

Wprowadzenie środków bezpieczeństwa, takich jak:

• Monitorowanie interakcji: Stosowanie zasad dotyczących obecności dorosłych podczas wizyt dzieci (np. obecność drugiego pracownika lub rodzica podczas badania).
• Dokumentowanie wizyt: Prowadzenie dokładnej dokumentacji medycznej i rejestrowanie wszelkich niepokojących obserwacji.

4. Współpraca z Instytucjami Zewnętrznymi

Placówki medyczne powinny mieć ustalone procedury współpracy z lokalnymi instytucjami, takimi jak:

• Policja i prokuratura: Zgłaszanie przypadków podejrzenia nadużyć.
• Ośrodki pomocy społecznej: Współpraca w zakresie wsparcia rodzin i dzieci.

5. Informowanie Pacjentów i Opiekunów

Rodzice i opiekunowie dzieci powinni być informowani o politykach ochrony małoletnich obowiązujących w placówce. Mogą to obejmować:

• Ulotki informacyjne: Dostępne w recepcji lub poczekalni.
• Informacje na stronie internetowej: Wyjaśniające, jakie środki ochrony są stosowane.

Praktyczne Przykłady

• Stworzenie bezpiecznego środowiska: Organizacja przestrzeni w sposób zapewniający prywatność pacjentów, ale jednocześnie umożliwiający nadzór.
• Zasada dwóch osób: Ustalenie, że w trakcie badań lub zabiegów dzieci zawsze obecne są co najmniej dwie osoby dorosłe (np. lekarz i pielęgniarka).

Wprowadzenie tych standardów jest niezbędne do zapewnienia, że małoletni pacjenci są chronieni i że ich bezpieczeństwo jest priorytetem dla placówki medycznej. Standardy te są również zgodne z wymogami prawnymi i najlepszymi praktykami międzynarodowymi w zakresie ochrony dzieci.

---

Dowiedz się więcej – Nowy Gabinet Ginekologiczny: standardy ochrony małoletnich

Więcej ciekawych artykułów w "Nowy Gabinet Ginekologiczny" - zamów prenumeratę lub kup prenumeratę w naszym