Eliminacja wertykalnej transmisji wirusa zapalenia wątroby typu C staje się jednym z kluczowych wyzwań współczesnej hepatologii i medycyny perinatalnej. Najnowsze dane epidemiologiczne oraz dostępność skutecznej terapii wskazują, że niezbędne jest wprowadzenie powszechnych badań przesiewowych u kobiet w ciąży oraz możliwość szybkiego leczenia pacjentek zakażonych HCV.
• Wertykalna transmisja wirusa HCV pozostaje istotnym źródłem nowych zakażeń na świecie.
• Rocznie dochodzi do ponad 70 tysięcy zakażeń wertykalnych, głównie w Azji i Afryce.
• Polska objęła kobiety ciężarne obowiązkowymi badaniami przesiewowymi, ale globalnie problem nie został rozwiązany.
• Skuteczne terapie doustne DAA pozwalają wyeliminować wirusa, jednak konieczne jest wcześniejsze rozpoznanie zakażeń.
Globalna skala problemu
Wertykalna transmisja wirusa zapalenia wątroby typu C pozostaje poważnym wyzwaniem zdrowia publicznego. Do zakażenia dochodzi w czasie ciąży lub porodu, a ryzyko przeniesienia wirusa z matki na dziecko jest wciąż znaczące. Szacuje się, że każdego roku na świecie występuje ponad 73 tysiące nowych przypadków zakażeń wertykalnych HCV. Największy odsetek dotyczy Azji Południowej, Afryki Zachodniej i Afryki Wschodniej, które łącznie odpowiadają za niemal dwie trzecie wszystkich infekcji. Największe obciążenie dotyczy Pakistanu i Nigerii, gdzie odnotowuje się łącznie jedną trzecią nowych przypadków.
Sytuacja epidemiologiczna w Europie i Polsce
W Europie Wschodniej, Azji Wschodniej i Azji Środkowej liczba zakażeń wertykalnych sięga kilku tysięcy rocznie. W Polsce sytuacja jest relatywnie korzystniejsza dzięki wprowadzeniu obowiązkowych badań przesiewowych u kobiet ciężarnych. To rozwiązanie pozwala na wcześniejsze rozpoznanie zakażenia i wdrożenie odpowiedniego postępowania. Niemniej jednak problem globalny pozostaje nierozwiązany, co wpływa również na ryzyko migracyjne i napływ pacjentek z regionów o wyższej zapadalności.
Skuteczność terapii przeciwwirusowej
Od 2014 roku medycyna dysponuje bezpośrednio działającymi lekami przeciwwirusowymi, które zrewolucjonizowały leczenie HCV. Doustna terapia trwająca krócej niż trzy miesiące zapewnia trwałą odpowiedź wirusologiczną u ponad dziewięćdziesięciu procent pacjentów. Pomimo dostępności skutecznego leczenia, każdego roku na świecie pojawia się około miliona nowych zakażeń, a liczba zgonów spowodowanych chorobami wątroby związanymi z HCV przekracza dwieście czterdzieści tysięcy rocznie.
Konieczność badań przesiewowych
Eksperci podkreślają, że eliminacja wertykalnej transmisji wirusa zapalenia wątroby typu C wymaga wdrożenia powszechnych badań przesiewowych u kobiet w ciąży. Kluczowe jest szybkie identyfikowanie zakażonych pacjentek i możliwość natychmiastowego wdrożenia skutecznej terapii. Jeszcze lepszym rozwiązaniem byłoby włączenie testowania w okresie przedkoncepcyjnym, co mogłoby praktycznie wyeliminować ryzyko przekazania wirusa potomstwu.
Perspektywy kliniczne i zdrowotne
Publikacja w „The Lancet Gastroenterology & Hepatology” potwierdza, że eliminacja wertykalnej transmisji HCV jest realna, jeśli badania przesiewowe staną się standardem globalnym. Z punktu widzenia lekarzy praktyków konieczna jest współpraca ginekologów, hepatologów i lekarzy rodzinnych w zakresie diagnostyki, profilaktyki i leczenia pacjentek zakażonych HCV w okresie prokreacyjnym.
Dowiedz się więcej – Nowy Gabinet Ginekologiczny: Potrzeba wyeliminowania wertykalnej transmisji wirusa zapalenia wątroby typu C
Więcej ciekawych artykułów w "Nowy Gabinet Ginekologiczny" - zamów prenumeratę lub kup prenumeratę w nasz
