Farmaceuci w Polsce od maja do grudnia 2024 roku wystawili niemal 11 tysięcy recept na tabletki „dzień po”. Pilotażowy program, mający na celu ułatwienie dostępu do antykoncepcji awaryjnej, pokazuje jak ważna jest ta forma wsparcia dla kobiet w różnym wieku.
Kluczowe dane o wystawionych receptach
Według Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), od początku pilotażu do września 2024 roku farmaceuci wystawili dokładnie 10 987 recept. NFZ przeznaczył na ten cel ponad 335 tysięcy złotych, które trafiły do aptek uczestniczących w programie. Dane demograficzne wskazują, że:
• Najwięcej recept wystawiono kobietom w wieku 20–29 lat – 4031 recept.
• Kolejną grupę stanowiły pacjentki w wieku 30–39 lat, którym wystawiono 3893 recepty.
• Kobiety w wieku 40–49 lat otrzymały 3128 recept.
• Znacznie rzadziej z antykoncepcji awaryjnej korzystały nastolatki – farmaceuci wypisali im 1635 recept.
• Kobiety powyżej 50. roku życia również korzystały z tej formy wsparcia – 316 recept dotyczyło kobiet w wieku 50–59 lat, a 4 recepty pacjentek powyżej 60 lat.
Jak działa antykoncepcja awaryjna?
Tabletki „dzień po” zawierają octan uliprystalu, substancję hamującą lub opóźniającą owulację. Dzięki temu minimalizują ryzyko niechcianej ciąży w sytuacjach awaryjnych, takich jak niepowodzenie stosowanej metody antykoncepcji. Tabletki dostępne w programie można zakupić w aptekach w ramach usługi farmaceutycznej, co znacznie zwiększa dostępność dla kobiet w potrzebie.
Polityczne i prawne aspekty programu
Zniesienie wymogu recepty na pigułki „dzień po” było jedną z kluczowych obietnic wyborczych Koalicji Obywatelskiej, zapisanych w programie „Sto konkretów na pierwsze sto dni rządu”. Program ruszył w maju 2024 roku, mimo że prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę umożliwiającą zakup tabletek bez recepty dla osób od 15. roku życia.
Prezydent argumentował, że młodsze pacjentki powinny mieć zgodę rodziców lub opiekunów na stosowanie antykoncepcji awaryjnej. W odpowiedzi Ministerstwo Zdrowia wdrożyło rozwiązanie pilotażowe, które umożliwia farmaceutom wystawianie recept w określonych sytuacjach.
Skutki uboczne i bezpieczeństwo stosowania
Antykoncepcja awaryjna jest powszechnie uznawana za bezpieczną. Jak każdy lek, może jednak powodować pewne skutki uboczne, takie jak:
• Zmiany w cyklu miesiączkowym,
• Mdłości,
• Dyskomfort lub ból w dolnej części brzucha,
• Zmęczenie,
• Bóle głowy i zawroty głowy,
• Ból piersi,
• Wymioty.
Kobiety planujące skorzystać z tabletek „dzień po” powinny być świadome tych potencjalnych efektów.
Podsumowanie i przyszłość programu
Pilotażowy program ułatwiający dostęp do antykoncepcji awaryjnej spotkał się z dużym zainteresowaniem kobiet w Polsce. Wyniki wskazują na potrzebę dalszych działań w kierunku poprawy dostępności tego typu usług. Dalsze analizy pozwolą ocenić, czy rozwiązanie to zostanie na stałe wprowadzone do systemu opieki zdrowotnej.
Dowiedz się więcej – Nowy Gabinet Ginekologiczny: 11 tysięcy recept na tabletki „dzień po”
Więcej ciekawych artykułów w "Nowy Gabinet Ginekologiczny" - zamów prenumeratę lub kup prenumeratę w naszym
