Kobiety mogą wykonywać badania cytologiczne tylko w laboratoriach diagnostycznych, które są wpisane do ewidencji Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych (KRDL). Alternatywą są jedynie zakłady patomorfologii posiadające pracownię cytologiczną.

Na wiosnę 2011 weszła w życie nowelizacja rozporządzenia ministra zdrowia z 18 lutego 2011 roku, która dotyczy świadczeń gwarantowanych, jakie należą się kobietom podczas diagnostyki w kierunku raka szyjki macicy oraz raka piersi.
Nowelizacja ta przewiduje, że badania cytologiczne będzie można wykonywać tylko w medycznych laboratoriach diagnostycznych, które są wpisane do ewidencji KRDL.
Jednak te pracownie patomorfologiczne, które mogą wykonywać badania cytologiczne na etapie diagnostycznym, nie muszą posiadać wpisu do ewidencji KRDL, co w założeniu ma poprawić dostęp do takich badań.
Prezes Fundacji "Różowa Konwalia" im. Prof. Jana Zielińskiego twierdzi, że konieczny jest audyt pracowni cytologicznych. Dlaczego? W wielu prywatnych gabinetach często, ze względów oszczędnościowych, nie stosuje się jednorazowych szczoteczek służących do pobrania wymazu. Natomiast z uwagi na to, że ginekologia to gałąź medycyny szalenie sprywatyzowana w ostatnich latach, nie ma żadnej kontroli zewnętrznej nad tym co się dzieje w wielu z nich. Sprawa wymknęła się spod kontroli - przekonuje prezes Fundacji.
Według doc. Dariusza Lange, kierownika Zakładu Patologii Nowotworów w Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział Gliwicach, cytologia powinna być oceniana wyłącznie w renomowanych pracowniach. Certyfikowane i systematycznie audytowane pracownie, które byłyby finansowane z populacyjnego programu profilaktycznego, dawałyby gwarancję prawidłowości dokonywanych ocen wymazów.
Zachęcamy wiec wszystkich ginekologów, by rozważyli możliwość zakupienia do swoich gabinetów prywatnych jednorazowych szczoteczek do wymazów cytologicznych. (KJ)