Ogniska nowotworu pozostałe po chirurgicznym usunięciu guza piersi będą mogły być likwidowane jeszcze w trakcie operacji wycięcia guza. Naukowcy z Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) w Świerku opracowali model igły fotonowej. Prace nad wersją demonstracyjną igły fotonowej do naświetleń nowotworów piersi zostały ukończone w 2011 roku.

Dalsza część artykułu, dostępna jest po zalogowaniu się do serwisu. Logowanie jest bezpłatne.

Igła fotonowa NALR (Niskoenergetyczny Akcelerator z Lampą Rentgenowską) wytwarza promieniowanie rentgenowskie o precyzyjnie ustalonych cechach. Będzie można je zastosować jeszcze w trakcie operacji usuwania guza piersi. Po operacji usunięcia guza trzeba przejść serię naświetlań. Dzięki zastosowaniu igły, w wielu przypadkach będzie można tych naświetlań całkowicie uniknąć. Do otworu po usuniętym guzie, lekarz będzie mógł wprowadzić końcówkę igły fotonowej. Mocowana jest ona na specjalnym manipulatorze, który umożliwia lekarzowi swobodne ruchy igłą oraz zablokowanie jej w odpowiednim położeniu. Po zainstalowaniu igły w jamie po guzie, lekarz aplikuje naświetlanie (20 min.).
Cały proces naświetlania może być prowadzony zdalnie.  Igła ma stałe połączenie z komputerem.  W trakcie trwania zabiegu, lekarz może kontrolować promieniowanie generowane przez igłę. W przypadku przekroczenia dozwolonych parametrów pracy, igła zostanie wyłączona automatycznie, a zabieg przerwany.

Po udanym naświetlaniu śródoperacyjnym, rana zostanie zaszyta, a pacjentka następnego dnia będzie mogła iść do domu.

Zaletą tego akceleratora medycznego są jego niewielkie rozmiary. Nie dość, że nie zajmuje on miejsca na sali operacyjnej, to jeszcze, dzięki swej mobilności, może być, stosownie do potrzeb, wypożyczany innym placówkom.
Działanie igły można opisać w skrócie tak: wiązka elektronów przyspieszana jest w polu elektrycznym o napięciu ok. 50 tys. V i kierowana do wnętrza kilkunastocentymetrowej rurki średnicy sześciu milimetrów. Na końcu rurki znajduje się berylowy kubek z naniesioną na dnie warstwą srebra pełniącą rolę tarczy. Uderzające w tarczę elektrony generują promieniowanie rentgenowskie, które rozchodząc się we wszystkich kierunkach niszczy komórki nowotworowe.
Igła została skonstruowana przez naukowców i inżynierów z Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Świerku w ramach projektu „Akceleratory i detektory”. Projekt współfinansowany jest przez Unię Europejską.
KJ