Ciąża to wyjątkowy czas w życiu każdej kobiety. W tym okresie panie z problemami natury kardiologicznej powinny zwrócić szczególną uwagę na swoje samopoczucie, a ich ciąże powinny być prowadzone z dużą troską przez specjalistów z zakresu ginekologii położniczej i kardiologii. Dlaczego? Czy cud życia może zagrażać sercu matki?
Kobiety cierpiące na choroby układu naczyniowo-sercowego, już podczas pierwszej wizyty u ginekologa prowadzącego ciążę, powinny powiedzieć o dotykających je schorzeniach kardiologicznych.
Planowanie ciąży
Kobiety borykające się z chorobami układu naczyniowo-sercowego przed planowaniem ciąży powinny skonsultować się z kardiologiem. Specjalista po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego, skieruje kobietę na odpowiednie badania pozwalające ocenić stan zdrowia pacjentki, szanse na donoszenie ciąży oraz urodzenie dziecka bez powikłań. Wśród takich badań znajdują się m.in.: EKG, badania gazometryczne, echokardiografia, monitorowanie przez 24 godziny zaburzeń rytmu serca. W zależności od przeprowadzonego wywiadu, badania przedmiotowego oraz badań laboratoryjnych i pracownianych lekarz szacuje ryzyko sercowo-naczyniowe u ciężarnej. Jeśli pacjentka znajduje się w grupie ryzyka, lekarz przeprowadza rozmowę dotyczącą konsekwencji zdrowotnych, jakie może nieść za sobą ciąża oraz przedstawia rozwiązania dla poszczególnych schorzeń.
Należy pamiętać, że choroby serca narażają na powikłania zarówno kobietę, jak i dziecko, dlatego tak istotne są wizyty u specjalistów w czasie planowania ciąży.
Niewydolność serca
W czasie ciąży u kobiet występuje zwiększone ryzyko niewydolności krążenia, nade wszystko niebezpieczne jest ono u kobiet leczących się kardiologicznie od dłuższego czasu. To właśnie u tej grupy kobiet nasila się niewydolność, szczególnie mocno odczuwalna w okresie między 28–32 tygodniem ciąży. Problemy tego rodzaju są również obecne w czasie porodu i połogu ze względu na wysiłek związany z samym porodem oraz zmniejszeniem łożyska naczyniowego w czasie połogu.
Niewydolność serca może występować również u kobiet nie mających do tej pory problemów z układem naczyniowo-sercowym. Ciąża może zdemaskować niezdiagnozowaną wcześniej niewydolność serca. Dzieje się to wskutek zmian hemodynamicznych zachodzących w układzie krążenia kobiety, zwłaszcza w trzecim trymestrze ciąży.
Przy niewydolności serca można zaobserwować niepojawiające się dotąd duszności, łatwe męczenie się, obrzęki kończyn dolnych.
Zaburzenia rytmu serca
Kobiety cierpiące na arytmię powinny skonsultować rodzaj, diagnostykę i terapię zaburzeń rytmu z kardiologiem-elektrofizjologiem na etapie planowania ciąży, bowiem w trakcie ciąży możliwości farmakoterapii są ograniczone. Leczenie farmakologiczne w tym szczególnym okresie (zwłaszcza w pierwszym trymestrze) ma negatywny wpływ na rozwój płodu. Być może specjalista uzna za wskazane poddanie się zabiegowi, mającemu na celu wyeliminowanie obszarów serca generujących zaburzenia rytmu, lub zabezpieczenie serca przed groźnymi dla życia arytmiami.
Nieznaczne zaburzenia rytmu serca nie zawsze wymagają leczenia, ostateczną decyzję o konieczności podjęcia terapii podejmuje kardiolog.
Nadciśnienie tętnicze
W ciąży zazwyczaj obserwuje się tendencję obniżenia ciśnienia tętniczego krwi, jednakże u kobiet, u których rodzic chorował na nadciśnienie może dojść do podwyższenia ciśnienia. Dlatego bardzo ważna jest jego kontrola, ponieważ niekontrolowane nadciśnienie w ciąży może wiązać się z niską masą urodzeniową dziecka, a ta z kolei stanie się dla niego bagażem na całe życie w postaci podatności na rozwój nadciśnienia w wieku dorosłym. Obserwuje się, że dzieci matek chorujących na nadciśnienie, które urodziły się z niską masą urodzeniową (<2000 g), mają „słabsze” nerki (mniejsza liczba nefronów), a to może skutkować rozwojem nadciśnienia w ich dorosłym życiu. Kobiety, planujące ciążę nie powinny być leczone lekami przeciwnadciśnieniowymi z grupy sartanów i inhibitorów konwertazy angiotensyny. W ciąży farmaceutyki z powyższych grup są bezwzględnie przeciwwskazane, gdyż mają właściwości teratogenne (szkodliwe dla rozwoju płodu).
Objawy chorób serca w ciąży
Wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy z zaburzeń układu naczyniowo-sercowego i dopiero okres ciąży ujawnia chorobę serca. Szczególnie ważne jest w tym okresie obserwowanie swojego organizmu i reagowanie na niepokojące zmiany. Do objawów zwiastujących choroby układu naczyniowo-sercowego należą: duszności, zmniejszona tolerancja na wysiłek, obrzęki kończyn dolnych, omdlenia, zasłabnięcia, zawroty głowy, uczucie kołatania serca.
Jeśli zaobserwujesz u siebie symptomy świadczące o chorobach układu naczyniowo-sercowego, udaj się do kardiologa, który zleci odpowiednie, niezagrażające płodowi badania.
Przede wszystkim zapobiegaj
Planując ciążę, a nawet długo przed podjęciem decyzji o macierzyństwie, należy pamiętać o odpowiedniej diecie, regularnej aktywności fizycznej i badaniach, które pozwolą uniknąć schorzeń układu naczyniowo-sercowego w czasie ciąży oraz po niej. Wiele ciekawych i przydatnych informacji dotyczących dbania o zdrowie serca można znaleźć na stronie www.modanaserce.pl.