Na choroby nowotworowe coraz częściej zapadają młodzi ludzie w wieku rozrodczym. Prowadzone leczenie onkologiczne, czyli chemoterapia lub radioterapia mają niekorzystny wpływ na płodność zarówno kobiet, jak i mężczyzn.

Konsekwencje leczenia onkologicznego

Zabiegi przeprowadzane w ramach chemioterapii, radioterapii oraz operacje nowotworów mogą stać się przyczyną częściowej bądź całkowitej niepłodności. Jedyną szansą na genetyczne potomstwo u osób z niepłodnością powstałą wskutek leczenia onkologicznego jest zapłodnienie in vitro. U niektórych kobiet wskutek terapii dochodzi do uszkodzenia pewnej liczby komórek jajowych. Konsekwencją jest krótkotrwały okres płodności, po którym następuje przedwczesna menopauza warunkowana wygaśnięciem czynności jajników. Terapia może przyczynić się również do powstania zaburzeń hormonalnych lub uszkodzenia układu rozrodczego, co skutkuje zmniejszeniem możliwości naturalnego zajścia w ciążę. Całkowita niepłodność o charakterze trwałym rozwija się w następstwie zahamowania procesu dojrzewania komórek rozrodczych kobiety lub niemożności zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej w błonie śluzowej macicy. Niektóre cytostatyki (leki stosowane w trakcie terapii nowotworowej) mogą mieć wpływ na płodność u mężczyzn, gdyż powodują spadek objętości nasienia. Skutkiem tego jest niezdolność do zapłodnienia komórki jajowej. Zabiegi chemioterapii mogą prowadzić do uszkodzenia jąder odpowiedzialnych za wytwarzania hormonów płciowych.

Szansa na dziecko po leczeniu onkologicznym

Osoby chorujące na nowotwór powinny rozważyć możliwe konsekwencje leczenia przeciwnowotworowego jeszcze przed jego rozpoczęciem. Wówczas możliwe jest zastosowanie metod służących zachowaniu płodności poprzez zabezpieczenie materiału rozrodczego przed wdrożeniem terapii nowotworowej. Polega to na zamrożeniu i przechowywaniu, w wybranej przez pacjenta klinice, gamet, czyli komórek rozrodczych. Po zakończeniu leczenia onkologicznego możliwe jest zapłodnienie in vitro, wykorzystujące zamrożone gamety.

Pobranie komórek rozrodczych do zamrożenia

Pobranie, zamrożenie i przechowywanie komórki jajowej u kobiety może zostać wykonane od 16. roku życia, chociaż w praktyce najczęściej przeprowadzane jest u dziewcząt w wieku powyżej 18 lat. Pobranie nasienia można wykonać u chłopców od 14. roku życia. Osoby małoletnie chorujące na nowotwór, które chcą zabezpieczyć materiał rozrodczy, muszą mieć wyrażoną zgodę od ich prawnych opiekunów. Kobieta po przebytej i wyleczonej chorobie nowotworowej, może wykorzystać zamrożone komórki rozrodcze do zapłodnienia przed ukończeniem 49. roku życia – jest to wiek wchodzenia w okres menopauzy.