Wywiad z Lidią Rakow – prezes Fundacji Centrum Innowacji i Rozwoju, założycielką gabinetów mammodiagnostycznych
Rak piersi jest drugą najczęstszą przyczyną zgonów wśród Polek. 7% nowotworów nie można zidentyfikować z pomocą USG czy mammografii. Jak pokazują statystyki aż 70% Polek nie wykonuje regularnie badań profilaktycznych w kierunku raka piersi. A w leczeniu raka liczy się czas. Im szybciej guz zostanie wykryty, tym większe szanse na wyleczenie. Zwlekając z badaniami, obniżają się szanse na wygranie z chorobą, która coraz częściej atakuje kobiety nawet przed 40 rokiem życia.
Parę słów na temat spraw medycznych
Patrząc na statystyki w Polsce – rak piersi u kobiet jest dużym wyzwaniem od dawna dla lekarzy, organizatorów badań przesiewowych oraz decydentów, a przede wszystkim dla samych kobiet.
Czy wcześnie wykryty rak piersi jest wyleczalny?
Wiemy, że wczesne wykrycie choroby nowotworowej daje większe szanse na wyleczenie. Kolejnym ważnym krokiem jest podjęcie decyzji i leczenia. Zatem staje się oczywistym, że w pierwszej kolejności wszystkim bardzo zależy na sprawnej i wiarygodnej diagnostyce. Chodzi nie tylko o metodę badania, a także w jakim okresie życia kobiety i jak często poddają się testom diagnostycznym.
Jaka metoda diagnostyki najlepsza?
Przy dynamicznym postępie i pojawiających się nowych technologiach – decyzja ta nie jest paradoksalnie prosta, gdyż wymaga rozsądnych analiz, oceniających sens i bezpieczeństwo wprowadzanych innowacji. Eksperci w dziedzinie onkologii i zdrowia publicznego, proponując formy badań przesiewowych w kierunku wykrycia chorób nowotworowych, precyzują jasno te kryteria tj. kiedy, jak często i w jaki sposób każda kobieta powinna świadomie kontrolować, między innymi, swoje piersi.
A badanie palpacyjne?
Badanie palpacyjne jest jedną z metod badania lekarskiego, znaną już od zamierzchłych czasów. Jest to metoda nieinwazyjna i bezpieczna, gdyż jest wykonywana przez świadomą osobę, która poprzez zmysł dotyku, badanego narządu, jest w stanie ocenić np. temperaturę, strukturę, kształt i wielkość, rodzaj zmian ukrytych w gruczole, etc. Jest to metoda wyjściowa, ale i wspomagająca inne badania diagnostyczne, szczególnie w okresie pomiędzy terminem wykonywania innych badań obrazowych.
Na czym polega „to nowe spojrzenie” w diagnostyce palpacyjnej piersi?
„Nowe spojrzenie” na starą metodę diagnostyczną dotyczy zmiany samego diagnosty – z osoby lekarza na wyszkoloną osobę niewidomą. Badanie palpacyjne, wykonywane przez wyedukowaną osobę niewidomą lub słabowidzącą, pozwala na „czytanie Braill’em” tego co wzrok nie widzi.
Jakie zmiany pozwala wykryć badanie palpacyjne?
W przypadku badań obrazowych możemy mówić o zakresie wartości czułości i swoistości nie tylko samej metody diagnostycznej, ale również o parametrach urządzeń diagnostycznych. Wspomniany już wcześniej postęp technologii medycznych jest bezsporny i gwarantuje coraz większą dokładność w znajdowaniu tego, czego szukamy. W badaniu palpacyjnym ta czułość i swoistość nie zależy od maszyny, tylko od człowieka. Kwestie stosownej wiedzy osoby wykonującej badanie, staranności wykonania badania, dają szansę na dobrą jakość i bezpieczeństwo metody. Badanie palpacyjne nie odpowie na pytanie np. jaka jest postać histopatologiczna nowotworu z uwagi na swoje ograniczenia. Takie same ograniczenia ma także każda inna metoda diagnostyczna. Jednak przybliży nas, w bezpieczny sposób, do rozpoznania, oceniając: strukturę piersi, gdzie znajdują się nieprawidłowości na powierzchni, czy w określonym miejscu gruczołu, jakiego rodzaju mogą to być zmiany, czy temperatura gruczołu jest jednakowa, czy węzły chłonne są prawidłowe, etc.
Dlaczego nie badają się same kobiety, a niewidomi/słabowidzący diagności?
Badanie przez osobę niewidomą nie wyklucza badania przez samą kobietę. Jednak, jak pokazują statystyki, tylko niewielki odsetek kobiet wykonuje samodzielnie i regularnie samobadanie piersi. Podobnie niewielki jest odsetek kobiet, które wykonują samobadanie prawidłowo. Mammodiagności to osoby przeszkolone przez lekarzy specjalistów i fizjoterapeutów, którzy, uzbrojeni w wiedzę i wyjątkowe umiejętności zmysłu dotyku, wychodzą na poszukiwanie nowotworów piersi.
Czy metoda jest adresowana do szczególnej grupy kobiet?
Tak, szczególnej, bo świadomej ryzyka i odważnej w konfrontacji z potencjalnym problemem zdrowotnym – tj. rakiem piersi. Metoda diagnostyczna jest dla wszystkich kobiet. To kobiety zdecydują same czy będą podejmować konfrontację z rzeczywistością odpowiednio wcześnie.
Co dalej?
Wykrycie jakichkolwiek nieprawidłowości, zmian budzących wątpliwości, jest momentem startowym do dalszej diagnostyki przez lekarzy. Wsparcie lekarza na etapie wczesnej diagnostyki, przez działania medyczne innych pracowników jest respektowanym w wielu krajach podejściem, a jednocześnie przydatnym sposobem do walki z nowotworami interwałowymi.
Parę słów na temat spraw organizacyjnych
Mamodiagnostyka nie wyklucza innych metod obrazowych (USG, mammografia). Jest podstawowym, nowym i bezpiecznym narzędziem diagnostyki nowotworów piersi, komplementarnym do pozostałych.
Z badania takiego można skorzystać w gabinecie mammodiagnostycznym Centrum Profilaktyki i Rehabilitacji, zlokalizowanym przy Gabinetach Lekarskich „Łucka”, przy ul. Łuckiej 18 lok. 1801/1802 (wejście naprzeciwko Platinum Towers – wieża B) w Warszawie. Rejestracji należy dokonać pod numerem tel.: (22) 654 24 64 lub 509 867 500.
Procedura badania obejmuje wywiad oraz badanie palpacyjne. Czas badania, z uwagi na stosowane różne techniki, trwa około 30 minut; rozpoczyna się wywiadem, a po zakończeniu pacjentce wydawana jest karta badania palpacyjnego.